راهنمای خرید اسپلیتر شبکه (مودم ADSL و VDSL)

اسپلیتر ساده‌ترین قطعه در اینترنت خانگی است و شاید هریک از ما چندین مدل از آن در خانه داشته باشیم. در واقع، با خرید هر دستگاه مودم ADSL یا VDSL، یک اسپلیتر نیز همراه آن بوده و اکنون در کشوی میز یا جعبه دستگاه افتاده باشند.

بسیاری از افراد اصلا تصور نمی‌کنند نیاز به خرید اسپلیتر داشته باشند یا اینکه همین وسیله کوچک از ۱۰ هزار تومان تا ۵۰۰ هزار تومان در بازار تفاوت قیمت داشته باشد و برای خرید آن نیاز به راهنمای خرید و دقت و بررسی و تحقیق داشته باشند.

خیلی از کاربران برای ده‌ها سال همان اسپلیتر همراه مودم را استفاده کرده و اصلا نیازی نمی‌بینند که سراغ خرید یک اسپلیتر جدید بروند و هرچقدر خط تلفن آن‌ها نویز داشته باشد یا اینکه در هنگام صحبت با تلفن ثابت خانه، روی صدا خش بیفتد و بی‌کیفیت باشد؛ آن‌ها اسپلیتر را عوض نمی‌کنند. چون، تصورشان این است که اسپلیترها هیچ فرقی باهم ندارند و هر اسپلیتری از هر مارکی بخرند؛ همین کیفیت را می‌دهد.

ما در این مقاله از سیکاس کالا، می‌خواهیم به بازخوانی دوباره دستگاه اسپلیتر بپردازیم و بگوییم اصلا چرا نیاز به اسپلیتر داریم؟؛ یک اسپلیتر چگونه کار می‌کند و در هر خانه باید چند اسپلیتر نصب باشد؟ آیا اسپلیترها با هم تفاوت دارد؟ در هنگام خرید اسپلیتر، باید چه نکاتی را رعایت کرد؟ آیا واقعا پول دادن برای خرید یک اسپلیتر خوب، ارزش دارد و کیفیت و سرعت اینترنت را افزایش می‌دهد؟ اسپلیتر اینترنت و مودم ADSL با اسپلیتر و مودم VDSL متفاوت است؟ برای اینترنت فیبر نوری هم نیاز به اسپلیتر داریم؟

قطعا در این مقاله، نکات خواندنی خواهید یافت که شاید برای اولین بار شنیده باشید و پس از آن، اهمیت بیشتری به خرید و استفاده از اسپلیتر در خانه برای افزایش کیفیت اینترنت می‌دهید.

راهنمای خرید اسپلیتر شبکه (مودم ADSL و VDSL)

اسپلیتر چیست؟

احتمالا، همه کاربران اینترنت ثابت ADSL می‌دانند اسپلیتر (splitter) چیست. اسپلیتر یک دستگاه کوچک با سه درگاه است که بین خط تلفن ثابت خانه و دستگاه تلفن و مودم وصل می‌شود و مانع از ایجاد نویز حاصل از اینترنت و تبادل داده روی خط تلفن و مکالمات یا کیفیت و سرعت اینترنت می‌شود.

به یک اسپلیتر، فیلتر DSL (یا DSL filter) و میکروفیلتر (microfilter) نیز گفته می‌شود. در ایران، رایج است به اسپلیتر، نویزگیر مودم یا نویزگیر ADSL یا نویزگیر مودم ADSL نیز می‌گویند.

اسپلیتر یک دستگاه بسیار ساده است و مدارهای آسانی برای فیلتر آنالوگ سطح پایین دارد. کار اصلی اسپلیتر، جلوگیری از تداخل سیگنال‌های فرکانسی سطح بالا با سیگنال‌های سطح پایین است تا برای سرویس‌های DSL مشکلاتی به وجود نیاید و کیفیت و سرعت اینترنت کاهش پیدا نکند.

اسپلیترها نیازی به برق برای کار کردن ندارند و عمدتا یک دستگاه پسیو هستند؛ جز اینکه در اسپلیتر، فیلترهایی حاوی ترانزیستورهای فعال برای بهبود کیفیت سیگنال‌ها استفاده شده باشد. اسپلیترهای معمولی مودم‌های ADSL عمدتا این‌طور نیستند و بسیار ساده و شامل چند خازن و مقاومت هستند.

راهنمای خرید اسپلیتر شبکه (مودم ADSL و VDSL)

اسپلیتر چگونه کار می‌کند؟

یک اسپلیتر دارای سه درگاه خط تلفن ثابت RJ11 است. در یک طرف اسپلیتر یک درگاه RJ11 و در طرف دیگر آن دو درگاه RJ11 دیده می‌شود که معمولا روی یکی برچسب ADSL یا Internet یا Modem خورده و روی دیگری برچسب Phone دیده می‌شود.

از داخل پریز خط تلفن ثابت خانه یک کابل خط تلفن بیرون آمده و وارد درگاه RJ11 تکی می‌شود. در آن سو، دو کابل تلفن از دو درگاه تلفن و اینترنت بیرون آمده و به ترتیب برای گوشی تلفن ثابت و مودم یا مودم روتر می‌روند.

علت آن هم، اساس کار اسپلیتر است. یک اسپلیتر، خط تلفن ورودی را به دو قسمت تقسیم می‌کند؛ یک بخش سیگنال‌های خط تلفن ثابت و بخش دیگر سیگنال‌های اینترنت ADSL یا VDSL است. در نتیجه این جداسازی است که دیگر تماس‌های تلفنی روی کیفیت اینترنت یا ارتباطات اینترنت روی تماس‌های تلفنی تاثیرگذار نمی‌شوند.

سیگنال‌های خط تلفن محدوده ۳۴۰۰ هرتز یا سیگنال‌های سطح پایین یا محدوده پایین هستند ولی سیگنال‌های اینترنت محدوده بالای ۲۵۰۰۰ هرتز را تشکیل می‌دهند. کار اسپلیتر، جداسازی این فرکانس‌ها از یکدیگر است تا از نفوذ فرکانس‌های محدوده پایین به مودم جلوگیری کند.

راهنمای خرید اسپلیتر شبکه (مودم ADSL و VDSL)

انواع اسپلیتر

اسپلیتر یک اصطلاح عمومی و کلی برای مقسم‌های سیگنال و جریان داده است و به دستگاه‌های مختلفی اطلاق می‌شود که یک گونه آن‌ها اسپلیترهای ADSL هستند. ما اسپلیتر فیبرنوری یا اسپلیتر نوری داریم که برای تقسیم یک سیگنال نوری به چند رشته سیگنال نوری استفاده می‌شود و در FTTH و اینترنت فیبر نوری منازل کاربرد دارد.

یک گونه دیگر اسپلیتر که در شبکه‌های کامپیوتری استفاده می‌شود؛ یک اتصال شبکه را به چندین اتصال یا یک درگاه را به چندین درگاه تبدیل می‌کند و عملکردی مانند هاب در شبکه دارد.

همین‌طور، اسپلیترهایی برای جداسازی برق از داده یا مخصوص دوربین‌های مدار بسته و سایر تجهیزات شبکه داریم.

بنابراین، هر دستگاهی که عنوان اسپلیتر را یدک می‌کشید؛ لزوما یک اسپلیتر مودم ADSL یا VDSL نیست و باید با دقت بررسی کنیم چه نوع اسپلیتری است؛ چه درگاه‌هایی دارد و برای چه کاری استفاده می‌شود.

بسیاری از اسپلیترهای گران‌قیمت در بازار، حالا ممکن است برای مودم ADSL هم باشند یا خیر ولی اصولا چیزی فراتر از یک اسپلیتر ADSL هستند و عملکردی بسیار متفاوت ارائه می‌دهند ولی کاربران ناآشنا با تصور اینکه این دستگاه‌ها هم اسپلیتر ADSL هستند؛ اقدام به خریدشان می‌کنند.

آیا اسپلیترها از نظر کیفیت و عملکرد متفاوت هستند؟

این حرف درست نیست که همه اسپلیترها یک کیفیت دارند. درست است که همه اسپلیترهای ADSL یک کار یکسان انجام می‌دهند ولی براساس کیفیت ساخت، کیفیت مدارها، سطح نویزگیری و فناوری جداسازی فرکانس‌های محدوده بالا و پایین، می‌توانند از نظر کیفیت درجه‌بندی شوند و قدرت نویزگیری بالاتری داشته و در نتیجه روی خط تلفن اینترنت شما هیچ نویز و خش و تداخل سیگنالی نباشد.

جنس و اندازه خازن و مقاومتی که در اسپلیتر استفاده شده و همین‌طور تعداد سلف‌ها تعیین کننده است. ممکن است یک اسپلیتر معمولی خریداری کنید یا از اسپلیتر همراه با مودم استفاده کنید و نویز خط اینترنت شما بالا باشد یا همیشه روی مکالمات تلفنی ثابت خود صداهای مزاحم داشته باشید.

بعد، با خرید یک اسپلیتر بهتر، علاوه بر اینکه کیفیت اینترنت بهتر شده و نویزها بسیار کمتر شوند؛ هرگاه تلفن ثابت زنگ می‌خورد؛ قطعی اینترنت نداشته باشید و صدای مکالمات هم بسیار خوب باشد.

پس، کیفیت ساخت و عملکرد یک اسپلیتر روی تجربه کاربری شما تاثیرگذار است و نباید این دستگاه‌های کوچک را نادیده بگیرید.

راهنمای خرید اسپلیتر شبکه (مودم ADSL و VDSL)

نکات مهم هنگام خرید اسپلیتر

در هنگام خرید یک اسپلیتر باید چندین نکته مهم را مدنظر داشت. شاید همه اسپلیترهای موجود در بازار، یک مشخصات یکسان و مشابه هم داشته باشند ولی باز هم تفاوت‌هایی میان آن‌ها است که باید در نظر بگیرید تا بهترین اسپلیتر مناسب نیازتان را خریداری کنید:

۱- اسپلیتر برند متفرقه نخرید: سعی کنید اسپلیتری از برند معروف و شناخته شده بخرید تا کیفیت بهتر و بالاتری داشته باشد. معمولا اسپلیترهای برندهای دی‌لینک، تی‌پی‌لینک، هواوی، نتیس و نظایر این‌ها کیفیت بالاتری نسبت به اسپلیترهای بی نام و نشان دارد.

۲- اسپلیتر ۶۰۰ اهم بخرید: اسپلیترهایی که امپدانس ۶۰۰ اهم دارند؛ قدرت تقسیم و جداسازی فرکانس‌های محدوده بالا و پایین بیشتری داشته و معمولا عملکرد خوبی بر جای می‌گذارند.

۳- اسپلیتر ۴ سلف بخرید: اسپلیترها با سلف یا سیم‌پیچی مختلفی عرضه می‌شوند ولی مدل‌های دارای ۴ سلف باز کیفیت بالاتری در نویزگیری دارند.

۴- به قیمت توجه نکنید: در بازار، اسپلیترهایی با قیمت ۲۰ هزار تومان ولی کیفیت بسیار خوب داریم و اسپلیترهایی با قیمت‌های ۳۰۰ هزار تومان ولی کیفیت نه چندان مطلوب پیدا می‌کنیم. بنابراین، قیمت به تنهایی معیار خرید شما نباشد و دنبال پارامترهای دیگری برای ارزیابی و اطمینان از کیفیت اسپلیتر باشید.

- تجربه خرید کاربران دیگر را دنبال کنید: بهترین روش برای اطمینان یافتن از کیفیت خوب یک اسپلیتر، خواندن نظرات و کامنت‌های دیگر کاربران در سایت‌های فروشگاهی است. اگر باز هم در اینجا، سلیقه و علاقه و شرایط خط تلفن ثابت و کیفیت اینترنت و حتی طرز درست استفاده کردن از اسپلیتر اهمیت دارد ولی غالبا به طور میانگین می‌توان فهمید چه مدل اسپلیتری کاربران بیشتری را راضی کرده است.

- به اسپلیتر همراه مودم اکتفا نکنید: برخی مودم‌ها همراه خودشان یک دستگاه اسپلیتر نیز می‌دهند. معمولا، برندهای مطرح و باکیفیت، اسپلیترهای ساخت خودشان را در جعبه مودم می‌گذارند ولی برندهای ارزان‌تر و بی‌کیفیت‌تر، اسپلیترهای چینی و متفرقه بازار را ارائه کرده که کیفیت رضایت‌بخشی ندارند.

بنابراین، اگر مودمی خریداری کردید و دیدید اسپلیتر آن، از جنس و برند خود مودم نیست یا نمی‌تواند نویز خط تلفن را بگیرد؛ سعی کنید یک اسپلیتر بهتر از بازار خریداری و استفاده کنید.

۷- به کیفیت سوکت‌ها توجه کنید: برخی اسپلیترها سوکت و درگاه‌‌های RJ11 بی‌کیفیتی دارند؛ به‌طوری که سوکت کابل خط تلفن در آن‌ها شل بوده و لق می‌زند یا اصلا خوب جا نمی‌افتد. مشخص است این اسپلیترها نمی‌توانند کیفیت نویزگیری و جداسازی صدا از داده را به خوبی انجام بدهند و هر لحظه ممکن است کابل تلفن جدا شده و اینترنت قطع شود. اسپلیتری بخرید که کیفیت سوکت‌ها و درگاه‌های بالایی داشته باشد.

۸- می‌توانید اسپلیتر چراغ‌دار بخرید: برخی مدل‌های اسپلیتر برای هر سوکت، دارای یک چراغ LED کوچک هستند که وضعیت آن سوکت و اتصال را نشان می‌دهد. توصیه نمی‌کنیم حتما سراغ مدلی بروید که چراغ داشته باشد؛ چون آن‌قدر کار اسپلیترها ساده و سرراست است که عموما نیازی به چراغ‌های وضعیت ندارید!

آیا اسپلیتر مودم ADSL با اسپلیتر مودم VDSL فرق می‌کند؟

برخی برندها یا فروشگاه‌ها اقدام به عرضه اسپلیتر VDSL کردند و این‌طور استنباط می‌شود که اسپلیتر مودم ADSL با اسپلیتر مودم VDSL فرق دارد.

خیر؛ این‌طور نیست و هر اسپلیتر ADSL را می‌توان برای اینترنت VDSL استفاده کرد و همان عملکرد و کیفیت را بازتاب خواهد داد.